Platform Faro

Archieven

Welkom bij het thema Archieven

Toegankelijkheid en representativiteit zijn belangrijke sleutelbegrippen binnen Faro en binnen ontwikkelingen in de archiefsector. Onder meer aangewakkerd door de zoektocht naar de papieren sporen van voorouders met een slavernij- of migratiegeschiedenis, door ingrijpende gebeurtenissen, zoals corona, die de relatie tussen overheid en burgers in het volle licht zetten, en door vrijwilligers die als "helpende handen" andere inzichten mee naar binnen brengen. De vragen en geluiden uit de samenleving leiden tot reflectie op het archiefwezen.

Inzet komende jaren
Faro kan de komende jaren een extra impuls geven aan ontwikkelingen binnen de sector. Verschillende overheidsarchieven en Regionaal Historische Centra werken bijvoorbeeld al aan het dekoloniseren van hun collectie door omschrijvingen aan te vullen, (zoek)termen aan te passen en nieuwe archieven te verwerven. Het is belangrijk de komende jaren ruimte te bieden aan deze ontwikkelingen, het gesprek hierover te stimuleren en de bevindingen te laten landen in opdrachtgeverschap en financiering van de archiefsector. Dit gesprek gaat onder meer over:

Nieuwe rollen voor de archivaris
Opvattingen over de rol van "de archivaris" als dienstverlener zijn aan het veranderen: 'van gatekeeper naar mediator'. Een mediator staat open voor het gesprek over de eigen collectie en biedt ondersteuning bij collectievorming en beheer door gemeenschappen zelf. Dit vraagt ook om (kennis van) financiële regelingen bij fondsen en instrumentarium.
Publiek belang gemeenschapsarchieven
Archiefvorming kan bijdragen aan het zelfbewustzijn van groepen in de samenleving en dient daarmee een publiek belang. Denk hierbij aan archieven als Atria (vrouwenemancipatie en -geschiedenis) en IHLIA (lhbti-gemeenschap), maar ook aan relatieve nieuwkomers als de Black Archives. Waar eerdere emancipatoire archieven een vaste plek innemen in het stelsel dankzij meerjarige subsidie van de rijksoverheid, zijn de nieuwe archieven ook voor hun basis afhankelijk van projectsubsidies, fondsenwerving en donaties.

Meer informatie over de ambities voor het thema Archieven staat in Onderweg naar Faro - Uitvoeringsagenda Faro Deel I (p. 36-37).

Welke thema's zijn belangrijk?

Het Verdrag van Faro zet de mens en menselijke waarden centraal. Het verdrag is gestoeld op de Universele verklaring van de rechten van de mens en het daarin opgenomen recht van ieder mens om deel te kunnen nemen aan het culturele leven.

Toegankelijkheid is een belangrijk thema. Net als een gelijkwaardige samenwerking met gemeenschappen - gedeeld eigenaarschap en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarvoor is kennisdeling nodig, tussen professionals en burgers. Burgers en gemeenschappen kunnen hun kennis inbrengen en andere perspectieven bieden. En professionals kunnen burgerinitiatieven ondersteunen met hun expertise.

Hiernaast zie je welke aanknopingspunten die deelnemers aan de workshop 'Op reis naar Faro' tijdens de Archiefdagen 2022 zagen.

Power to the People! (and to the Archivist)

Wat is je rol als archivaris of historicus in de samenleving ? In het kader van de conferentie 'Met andere ogen' reflecteert Raymund Schütz, senior onderzoeker Haags Gemeentearchief, hierop.

Archivaris, historicus, het zijn titels gebaseerd op een papiertje. Om die te behalen heb je wel wat moeten doen, maar dat zegt op zich niets over je plaats en rol in de maatschappij.

Archivaris, historicus, het zijn beroepen waarmee je je kunt afschermen van de werkelijkheid. Een archief heeft pas waarde als het toegankelijk is, als mensen zich erin kunnen spiegelen en als de verhalen uit dat archief kunnen worden doorverteld.

Een archief dat is afgesloten van de werkelijkheid is zinloos. Daarom moet je zorgen dat het archief zoveel mogelijk een afspiegeling is van het nu. Om dat te bereiken heb je contact nodig met de buitenwereld, de mensen die nu leven en het hier en nu maken.

Lees verder