Den Bosch Time Machine

Den Bosch Time Machine

Erfgoed ’s-Hertogenbosch heeft in samenwerking met diverse partijen door middel van de Den Bosch Time Machine(DBTM) 800 jaar aan Bossche geschiedenis tot leven gebracht. Het doel is digitale data over de geschiedenis van de stad, haar inwoners en bezoekers met elkaar te verbinden en te koppelen aan historische kaarten en 3D-modellen van zowel gebouwen als artefacten. We zijn in gesprek gegaan met Dennis Dekker, de teamleider Publiek van Erfgoed ’s-Hertogenbosch over dit initiatief.

Zo zijn er online tours van verschillende gebouwen in Den Bosch, is een grote collectie aan artefacten als 3D-model online te zien en is een virtual-reality(VR) game ontwikkeld.

Het gaat om veel soorten gegevens(data) zoals boedelbeschrijvingen, bouwtekeningen, bevolkingsregisters en archeologische en bouwhistorische gegevens. Maar ook middeleeuwse manuscripten, historische objecten, afbeeldingen, audiofragmenten, schilderijen en persoonlijke verhalen van Bosschenaren kan als data voor de DBTM worden gebruikt. Vanuit de data die is opgehaald voor de DBTM is in samenwerking met studenten diverse applicaties en toegangen gecreëerd voor verschillende doelgroepen als toerisme, onderzoek, educatie en stadsontwikkeling. Bezoekers en bewoners kunnen bijvoorbeeld met hun smartphone door de tijd reizen en ter plekke bekijken hoe de stad er vroeger uitzag dankzij technieken als augmented reality(AR). Met AR wordt een extra laag aan de werkelijkheid toegevoegd. Zo kan de telefoon gericht worden op een gebouw in Den Bosch, waar vervolgens op de app verschijnt wat oorspronkelijk op die plek stond.

Samenwerkingen met studenten

Vanuit Erfgoed ’s-Hertogenbosch wordt samengewerkt met studenten van Vakschool Sint Lucas, Avans Hogeschool en Jheronimus Academy of Data Science (JADS). Samen met game studenten van Sint Lucas werd een VR-game ontwikkeld waarin de historische collectie van Erfgoed 's-Hertogenbosch en informatie toegankelijk wordt gemaakt voor een breed publiek. In het spel zijn 3D-scans van archeologische vondsten uit het depot van Erfgoed ’s-Hertogenbosch te zien en zijn verschillende 3D-modellen van gebouwen nagebouwd. Het spel wordt ingezet voor educatieve doeleinden in het onderwijs en op grote evenementen of festivals in de omgeving ’s-Hertogenbosch.

Studenten van JADS hebben gewerkt aan de Beeldverkenner. De Beeldverkenner maakt de beeldbank van Erfgoed ‘’s-Hertogenbosch op een online platform digitaal toegankelijk. Door middel van artificial intelligence (AI) wordt elke afbeelding voorzien van trefwoorden, zodat er tussen de ruim 54.000 afbeeldingen kan worden gezocht op bijvoorbeeld specifieke dieren, voorwerpen of emoties. In een gesprek met de DBTM werd aangegeven dat door deze samenwerkingen met studenten, jongeren geënthousiasmeerd werden voor de geschiedenis van Den Bosch. Terwijl dit een doelgroep is die volgens hen normaal moeilijk te bereiken is. Zo wilden de gamestudenten graag een historisch realistische wereld creëren. De studenten kregen de gelegenheid om historische vragen te stellen aan de specialisten van Erfgoed ’s-Hertogenbosch. Vragen vanuit de studenten gingen over kleding van vroeger, flora en fauna en de diepte van stadsgrachten. Ook werd er een excursie georganiseerd naar de Sint-Janskathedraal en de plek waar ooit de middeleeuwse Pieckepoort stond. Ook maakten de gamestudenten detailopnames van verschillende Bossche monumenten; zelfs van de stenen en het voegwerk.

De data science studenten merkten op dat ze door de samenwerking met de DBTM realiseerden zij “dat erfgoed ook gewoon data is’’, en dat er meer kansen liggen om erfgoed als data te gebruiken.

Tevens is een app ontwikkeld die historische routes biedt door Den Bosch, deze app wordt ondersteund door de vele data van de Den Bosch Time Machine. Zo worden er ‘toen en nu’ beelden getoond en zijn verschillende 3D-modellen van zowel gebouwen als artefacten beschikbaar in de app. Door Erfgoed ‘s-Hertogenbosch uitgenodigde erfgoedorganisaties worden aangemoedigd om zelf historische routes door Den Bosch te bedenken en toe te voegen aan de app.

Timemachine Europe

De DBTM is onderdeel van Timemachine Europe, een Europees kennisuitwisselingsproject. Het project heeft tot doel 2000 jaar aan Europese geschiedenis in kaart te brengen. Timemachine Europe wordt gefinancierd door zowel de Europese Unie als het ministerie van OCW van Oostenrijk. Timemachine Europe is geen project van een overheidsinstantie, het is een organisatie gevestigd in Wenen. Deelname aan het project is niet kostenloos en organisaties moeten betalen om gebruik te maken van de kennis binnen Timemachine Europe.

Verschillende gemeenten binnen Nederland zijn aangesloten bij Timemachine Europe, zo is naast Den Bosch ook Utrecht, Dordrecht, Leeuwarden en Amsterdam aangesloten. Bij elke gemeente wordt een andere doelgroep benaderd, Amsterdam Timemachine richt zich bijvoorbeeld voornamelijk op onderzoekers. DBTM streeft ernaar om meerdere doelgroepen aan te spreken: mensen binnen onderzoek, toerisme, educatie, stadsontwikkeling.

Input voor omgevingsvisie

Ambtenaren ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Den Bosch zien kansen in de DBTM voor de participatieprocessen van de omgevingsvisie. De digitale middelen van de DBTM bieden de kans om gebieden van Den Bosch van honderden jaren terug te zien. Door de DBTM zou de historische waarde van een gebied kenbaar kunnen worden gemaakt, en kunnen mensen dit meenemen in hun beslissingen tijdens participatieprocessen.

Op dit moment wordt er door de DBTM veel samengewerkt met Bosschenaren, het onderwijs, erfgoedorganisaties en vrijwilligers die 3D-scans van artefacten maken. De volgende stap voor de DBTM is om Bosschenaren de kans te geven om hun eigen geschiedenis toe te voegen aan de DBTM. De wens is om tot een platform te komen waarop Bosschenaren hun verhalen over en foto’s van Den Bosch kunnen delen.

Ken jij een ander digitaal erfgoedinitiatief? Laat het ons vooral weten en laat een reactie achter hieronder!