Platform Post 65: bescherming van jonge bouwkunst, hoe doe je dat?

Op 7 maart organiseerden Erfgoed Leiden en Omstreken en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 'Platform Post 65’. Door middel van workshops en excursies werden er ervaringen gedeeld over het beschermen van gebouwd erfgoed uit de periode 1965-1990. In Leiden noemen we dat jonge bouwkunst. Veel van dit gebouwd erfgoed staat namelijk onder druk. Hoe neem je het oordeel van bewoners en gebruikers mee in de waardering en bescherming van dit aangelegde erfgoed, naast dat van professionals?

De dag vond plaats in de toepasselijke locatie PLNT. Dit is het voormalige administratiegebouw van Energiebedrijf Rijnland (1978, Architectenburo Spruit De Jong Heringa). Een mooi voorbeeld van jonge bouwkunst.

Workshops en excursies
De workshops werden verzorgd door de Erfgoed Leiden en Omstreken, de gemeente Zaanstad, Mooi Noord-Holland, The Missing Link, stichting Mevrouw Meijer en Vanschagen Architecten. Zo gaven Esther Starkenburg (Erfgoed Leiden) en Jouke van der Werff (Zaanstad) de workshop Waarderen met bewoners. Deze ging over het mee laten wegen van het bewonersperspectief bij de waardering van de leefomgeving. Naast de workshops waren er twee excursies door de stad. Onder leiding van een aantal Erfgoed Leiden-collega’s maakten de mensen kennis met het Post 65 erfgoed dat Leiden rijk is. Zowel in de buurt van PLNT aan de Langegracht en de Humanities Campus, waar ook een bezoek aan de Universiteitsbibliotheek van Bart van Kasteel niet mocht ontbreken.

Paneldebat
De dag werd afgesloten met een boeiend paneldebat over de Post 65 periode, gevoerd door Bart van Kampen (architect De zwarte hond), Freek Schmidt (hoogleraar architectuurgeschiedenis VU), Ariadne Schmidt (bijzondere hoogleraar Leidse stadsgeschiedenis, Universiteit Leiden) en Chris Suijker (Adj. Directeur Expertisecentrum vastgoed, energie en duurzaamheid, Universiteit Leiden). Uitgangspunt was de transformatie van het Cluster zuid, het voormalige P.N. van Eyckhof ontworpen door Joop van Stigt.

Chris Suijker ging in op de uitdagingen die de combinatie van behoud en nieuwe toevoegingen met zich meebrengt. Ariadne Schmidt vulde aan dat bij de omgang en waardering van gebouwen uit deze periode co-creatie heel geschikt is. Daarbij moet vervolgens sprake zijn van een shared authority. Je deelt je expertise met gebruikers en bewoners, maar doet er geen afstand van. Bart van Kampen stelde dat de kans om een gebouw beter te maken belangrijker is dan behoud. Zo is het nieuwe atrium in Cluster zuid een ruimte geworden voor ontmoeting, een huiskamer. Daarmee is het gebouw beter geworden dan het was. Tot slot gaf Freek Schmidt het publiek mee dat de zorg en het voortbestaan van erfgoed uit deze periode belangrijk is. De gebouwen zijn met een grote inspanning tot stand gekomen; ze slopen is een verspilling. Hij pleit voor een integrale benadering van omgevingskwaliteiten, waarbij ook de impact die de productie destijds had expliciet wordt gemaakt.

Jonge bouwkunst in Leiden
Meer weten over de jonge bouwkunst in Leiden? In Leiden is recent onderzoek naar deze periode gedaan. Het leverde een rapport en een inventarisatie van zo’n 180 objecten plus bijbehorende waardering op. De objecten zijn te vinden op een unieke digitale kaart. Duidelijk is dat deze periode veel impact had op de stad, dat er nieuwe buitenwijken werden gebouwd, en dat de binnenstad werd aangepakt. Meer lezen >