Cursus Erfgoedvrijwilligers en de Omgevingswet

Hulp bij het ‘veroveren’ nieuwe wet

Ja, die Omgevingswet. Menig vrijwilliger zal bij zichzelf weleens denken ‘daar heb ik nu even geen tijd voor’, de stapel brochures, handleidingen etc. opzijschuivend. Want waar moet je beginnen?
Nu is er een goed begin: de cursus Erfgoedvrijwilligers en de Omgevingswet die speciaal is op gezet door twee koepels van vrijwilligersclubs: Bond Heemschut en de Nederlandse Archeologievereniging AWN. De eerste richt zich op gebouwd erfgoed bovengronds, de tweede verenigt de hoeders van het ondergronds erfgoed. Zij hebben de handen ineengeslagen om ‘hun’ vrijwilligers voor te bereiden op de Omgevingswet, de grootste wetswijziging sinds Thorbecke.

Samen vertegenwoordigen Bond Heemschut en AWN vele honderden vrijwilligers die zich inzetten voor molens, kastelen, archeologische sites en andere Lieux de Mémoire.

De nieuwe Omgevingswet vraagt meer van ze, namelijk visie. En juist met de beleidsmatige kant hebben zij minder feeling. ‘De vrijwilligers zijn meer van de missie dan van de visie’, taxeert directeur Karel Loeff van Bond Heemschut. ‘Er gaat veel veranderen in het erfgoedveld en om de nieuwe mogelijkheden aan te grijpen, moet je de impact van de wet kennen.’

Kruip in de huid van de wethouder

Inmiddels zijn er negen cursussen gegeven. Van Zuid-Limburg tot het Noorden. Vooraf krijgt elke cursist een digitaal document thuis gestuurd, waarin helder en handzaam staat wat de wet voor hem of haar als vrijwilliger betekent. Het ‘echte’ programma is altijd live en wordt telkens op locatie georganiseerd in samenwerking met lokale vrijwilligersorganisaties.

Er zijn workshops aan de hand van bedachte casussen, zoals: ‘Hoe ga je om met een projectontwikkelaar die alleen nog even wil weten wat 'erfgoed' van zijn plannen vindt?’. Rollenspellen zijn er ook, want het is heel leerzaam om je eens te verplaatsen in de positie van bijvoorbeeld een wethouder of gemeenteambtenaar.

‘Essentieel’, zegt landelijk vicevoorzitter van de AWN Hetty Laverman, ‘voor vrijwilligers zijn de relaties. Met elkaar, met de gemeente, met de lokale politiek, met andere verenigingen (historisch, natuur) en met burgers. Een netwerk maken. Daar is de cursus ook voor bedoeld: ontmoeting en uitwisseling.’

Uitwisseling van kennis en ervaring én gevoelens vult projectmedewerker Hans Buis van Heemschut aan: ‘Vaak is er onder cursisten opluchting. Ik ben niet de enige die worstelt.’

Lees ook het uitgebreide interview met Karel Loeff en Hans Buis en met Hetty Laverman.

Of bekijk het aanbod aan cursussen en ondersteuning die Bond Heemschut en AWN bieden.