Initiatiefnemer: Stichting Joods Maatschappelijk Werk (JMW)
Thema: Erfgoed als hulpbron en partner in het sociale domein
Platform JEI is een initiatief van Stichting Joods Maatschappelijk Werk (JMW) om de huidige Joodse gemeenschap, met hulp van erfgoed, te verbinden met het eigen Joodse verleden en bruggen te slaan voorbij de vertrouwensbreuk van de Tweede Wereldoorlog. Dat willen we doen door een ‘community’ te vormen van vrijwilligers, die als ambassadeurs het Joodse erfgoed verrijken met verhalen en helpen verweesde erfgoedlocaties een ziel te geven.
JMW is dé welzijnsorganisatie voor Joods Nederland. Opgericht in 1946, in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, en heeft tot doel de gedecimeerde Joodse gemeenschap te ondersteunen. Dat doen wij door het bieden van dienstverlening en activiteiten in het kader van identiteitsversterking en gemeenschapsontwikkeling.
Met Platform JEI wil JMW de participatie bevorderen van Joodse Nederlanders met betrekking tot het Joodse erfgoed in hun directe woonomgeving (met name buiten de regio Amsterdam), waardoor eigenaarschap en binding met de plaatsgebonden geschiedenis ontstaat. Dit draagt bij aan het gevoel van ‘belonging’, geworteldheid in de Nederlandse samenleving, wat door de oorlog minder vanzelfsprekend is geworden. Voor de bredere Nederlandse gemeenschap is het effect dat het rijke Joodse verleden in heel Nederland meer onder de aandacht wordt gebracht. Tevens draagt het initiatief bij aan de beleving van positief Jodendom en het tegengaan van antisemitisme.
Om dit te bereiken ontwikkelt Platform JEI een methode waarbij het erfgoed instrumenteel wordt ingezet voor een betere samenleving en een sterkere sociale cohesie. We willen vrijwilligers enthousiasmeren, betrekken en verantwoordelijk maken voor het erfgoed. Door middel van bijeenkomsten en activiteiten rijken we hen instrumenten aan om het erfgoed weer een ziel en een verhaal te geven, waarbij zij tevens werken aan hun eigen relatie tot het verleden in het heden.
JMW heeft veel ervaring met zorgverlening voor specifieke doelgroepen. Erfgoed als hulpbron en partner in het sociale domein is een nieuwe invalshoek om hier vorm aan te geven. Het biedt veel mogelijkheden die kunnen worden ingezet voor identiteitsversterking voorbij de vertrouwensbreuk. Dat doen we onder meer door het opleiden en ondersteuning van ambassadeurs in verschillende delen van Nederland. De opleiding bestaat uit themabijeenkomsten met onderwerpen als: verhalen schrijven (wie leefde daar?), onderzoek in archieven en een cursus (regionale) Joodse cultuur en traditie.
De methode is in ontwikkeling. We bouwen voort op een stevig fundament dat sinds 2023 is gelegd met het opzetten van groepen vrijwilligers in vijf regio’s in Nederland. Bij voldoende financiering willen we het bureau Social Finance (socfin.nl) inhuren om de maatschappelijke betekenis zichtbaar te maken. Zij kunnen de impact meten en inzichtelijk maken wat nodig is om verandering te realiseren.
In opzet is de methode herhaalbaar voor andere groeperingen. Gedacht kan worden aan de Molukse gemeenschap in Nederland. JMW heeft een langdurige samenwerkingsrelatie met Pelita, de zusterorganisatie voor de Indische doelgroep. De methode is ook interessant voor Joodse gemeenschapen in het buitenland, die aangetast zijn in hun vertrouwen. Het inzetten van erfgoed biedt een helende werking, geeft mensen eigenaarschap en biedt handvatten om zich te kunnen verhouden tot de mooie rijke Joodse cultuur van voor en na de Tweede Wereldoorlog.
Reacties
Beste Daniel,
Gefeliciteerd met jullie plaats op het prikbord voor Faro-steun. Ook wij staan nu op het prikbord. Zie: Platform Faro
Platform Faro
Jullie willen een ‘community’ vormen van vrijwilligers, die als ambassadeurs het Joodse erfgoed verrijken met verhalen en helpen verweesde erfgoedlocaties een ziel te geven en schrijven dat jullie opzet ook herhaalbaar is voor andere groeperingen. Ook voor christenen, moslims en anderen in Nederland waardoor verbanden kunnen worden gecreëerd tussen verweesde erfgoedlocaties van meerdere groepen? Je schrijft dat de methode ook interessant kan zijn voor Joodse gemeenschappen in het buitenland, die aangetast zijn in hun vertrouwen. Geldt dat niet voor alle minderheden in binnen en buitenland?
Graag informeren we jullie over de grote elektronische database van de Arab-West Foundation, www.dialogueaccrossborders.com met zo’n 50,000 artikelen over de relaties tussen moslims en niet-moslims waaronder ook Joden met aandacht voor anti-semitisme. Zowel het werk voor Dialogue Across Borders als ook de Arab-West Foundation is altijd gericht geweest op een mix van bijdragen van joden, christenen, moslims en ook mensen zonder een religieuze overtuiging. Het doel van onze database was en is beter begrip tussen mensen met welke achtergrond dan ook.
Wat betreft ons Faro-project, gaan we ons richten op kalligrafie en borduurwerk uit vooral de Suryoye gemeenschap die van origine vooral uit Turkije en Syrië komt. Hebben jullie ook leden binnen jullie gemeenschap die uit het Midden-Oosten afkomstig zijn en betrokken zijn bij kalligrafie en borduurwerk?
Last but not least kunnen we jullie helpen met een internationaal netwerk binnen het grote netwerk van de Anna Lindh Foundation (4500+ organisaties in alle 27 EU landen en 16 landen van de Middle East and North Africa (MENA). Daaraan zijn geen kosten verbonden, maar wel veel voordelen: https://www.annalindh.nl/zeven-redenen-om-lid-te-worden-van-het-anna-lindh-foundation-netwerk/ . Zie ook: www.alf.website/en/. Een van onze belangrijkste adviseurs is de jou welbekende Hanneke Gelderblom. In Egypte was dat de tot de Sufi Islam bekeerde Joodse Amerikaan Abdallah Schleifer (1935-2025) die zijn Joodse wortels nooit verloochend heeft.
Anna Lindh Foundation – ALF is an intergovernmental organisation that br...
Kees