Dekolonisatie van Kennis

“Je kan heel lang nadenken over wat nou de beste aanpak is. Maar volgens mij helpt het om het ook gewoon te proberen. En te beginnen met iets concreets, hoe ingewikkeld dat ook is.”

Geïnspireerd op het gedachtegoed van Linda Tuhiwai Smith (2007) over de dekolonisatie van kennisvorming reflecteert Baboeram op de totstandkoming van de tentoonstelling Kòrsou – Curaçao. Stemmen van toen, mensen van nu binnen het Nationaal Archief. In de benadering van Smith worden gekoloniseerde gemeenschappen gezien en ingezet als actieve kennisproducenten met een eigen onderzoeksagenda in plaats van als passieve onderzoeksobjecten.

Het Nationaal Archief heeft een actief beleid gericht op diversiteit en inclusie en kiest er bewust voor om als organisatie het proces van dekolonisatie aan te gaan. In het artikel laat Baboeram zien wat dit proces behelst op zowel institutioneel als op individueel niveau. Zo dacht het Nationaal Archief bronnen van informatie op een neutrale, objectieve manier te beheren terwijl men zich er nu van bewust is dat nadrukkelijk kleuring is gegeven aan de bronnen die beheerd worden door machtsstructuren in het heden en in het verleden.

De zoektocht naar meerstemmigheid zorgt voor persoonlijke reflectie en nieuwe werkwijzen waarin het perspectief van de gekoloniseerden naar de voorgrond wordt gehaald. Waar het Nationaal Archief voorheen de archiefstukken als uitgangspunt nam had de Curaçaose gemeenschap juist behoefte aan een verandering van perspectief. Een conservator met een Curaçaose achtergrond werd aangesteld die een doorslaggevende rol speelde bij het bepalen van de inhoud van de tentoonstelling. Het resultaat is een tentoonstelling ontwikkeld met mensen van Curaçao waarin verhalen centraal staan die veerkracht en trots tonen die de Curaçaose gemeenschap met zich meedraagt.

Deze nieuwe aanpak vraagt om het delen van macht, ruimte creëren voor inbreng van andere perspectieven en een open houding:

‘’Dat is voor ons best wel wennen, omdat dat een andere manier is van vaststellen van de inhoud van een tentoonstelling. Bij eerdere tentoonstellingen bedacht je een inhoudelijke lijn en dan ging je daar de verhalen aan koppelen. Nu leg je dat eigenlijk heel erg buiten jezelf.”

Ook geeft de dekoloniserende aanpak verder inzicht in beleid en praktijk op andere plekken binnen het Nationaal Archief en geeft het stof tot nadenken.

Onderstaand kunt u het artikel downloaden.

Bron beeldmateriaal: Nationaal Archief https://www.nationaalarchief.nl/beleven/nieuws/tentoonstelling-korsou-curacao-vanaf-16-december-in-het-nationaal-archief