Samen het verhaal in

Een frisse impuls voor rondleidingen bij erfgoedinstellingen - met oog voor het publiek van morgen

Initiatiefnemer: Erfgoedhuis Zuid-Holland
Thema: Oral history

Aanleiding
Er is een mooie kans om rondleidingen binnen historische verenigingen en erfgoedinstellingen nóg toegankelijker, boeiender en inclusiever te maken. Veel gidsen delen hun kennis met enorm enthousiasme en liefde voor het vak. Tegelijkertijd merken we als ondersteunende erfgoedinstelling dat we vaak de vraag krijgen van musea en historische verenigingen hoe zij hun publiek van nu – toeristen, nieuwsgierige burgers, nieuwe Nederlanders – naast bestaande rondleidingen nog beter kunnen betrekken door een andere vorm van beleving: compacter, interactiever, en meer op maat.

Juist als een rondleiding aansluit bij de belevingswereld van de groep, blijft het erfgoedverhaal hangen, ontstaat enthousiasme voor herhaalbezoek én groeit de mond-tot-mondreclame. Dat is winst voor iedereen.

Toelichting
Gelukkig staan we niet aan het begin van die verandering: inspirerende organisaties, zoals Sprekende Geschiedenis, VTS Nederland en Story Trail, laten zien hoe verhalen op nieuwe manieren verteld kunnen worden, met oog voor dialoog, verbeelding en publieksparticipatie. De grotere musea en erfgoedinstellingen met betaald personeel en structurele subsidie bedienen zich al van deze participatieve manier om samen het verhaal in te gaan. De kleinere musea en historische verenigingen, die vaak volledig op vrijwilligers draaien, weten de weg naar deze nieuwe manieren en technieken echter nog niet zo makkelijk te vinden, en zien soms ook op tegen verandering, terwijl ze wel graag diverser publiek aan zich willen binden.

Daarom treden wij graag op als trait d’union. Als Erfgoedhuis Zuid-Holland hebben we contact met zo’n 500 erfgoedorganisaties in de provincie, waarvan een deel al werkt aan vernieuwing - maar een groter deel nog zoekende is. Bij dat veranderproces bieden we zorgvuldige ondersteuning. Niet door te zeggen dat het ‘anders móet’, maar door te laten zien hoeveel plezier, bereik en betrokkenheid een nieuwe aanpak oplevert - voor zowel de gids als het publiek. En daarbij nemen wij beproefde methodes en opgedane ervaringen van de ‘grotere broers en zussen’ in het erfgoedveld mee, en kijken we ook buiten de sector naar best practices.

Onze aanpak
We gaan erfgoedinstellingen uitnodigen en begeleiden om het vertellen van verhalen op een nieuwe manier vorm te geven. Met minder zenden, en meer begeleiden en betrekken. Met technieken die passen bij groepen van nu, en bij gidsen die willen groeien in hun rol. Wij bouwen het vertrouwen op dat nodig is om mee te bewegen, en brengen inspiratie, voorbeelden én concrete handvatten.

Dat doen we door het ontwikkelen van we een meerdaags en verdiepend traject, inclusief oefenmomenten, feedbacksessies en terugkomdagen. Geen eenmalige cursus, maar een leerproces dat echt beklijft binnen de organisatie. Met aandacht voor publieksdiversiteit, verteltechnieken en het implementeren van veranderingen met draagvlak. Juist door zelf de praktijk te ervaren groeit een bewustzijn dat nieuwe methodes goed zijn voor de toekomst van kleine erfgoedinstellingen.

Het resultaat
Gidsen bereiken straks méér mensen, waaronder doelgroepen die voorheen zelden deelnamen. Er ontstaat ruimte voor rondleidingen waarin ook taal, culturele achtergrond of voorkennis geen drempel meer vormen. Het erfgoed wordt breder beleefd, de impact neemt toe, en gidsen ervaren méér plezier en erkenning in hun werk. Die ontdekkingstocht naar een participatievere aanpak krijgen ze door onze begeleiding stapsgewijs aangeleerd.

Waarom deze aanvraag bij Faro?
Met 25 jaar ervaring in training en advies voor de erfgoedsector weten we waar kansen liggen én waar de drempels zitten. Wat deze aanvraag bijzonder maakt, is dat er niet alleen een training wordt gevraagd, maar ook investering in de ‘ambitie-vonk’: het overtuigen, motiveren en begeleiden van vrijwilligers en besturen die nog twijfelen. Door onze sterke band met het veld kunnen we die vonk laten overslaan en helpen om verhalen sterker, breder en duurzamer over te dragen. En uiteraard voelen wij de logische verantwoordelijkheid om vervolgens alle opgedane kennis, voorbeelden, filmpjes, trainingen, factsheets etc. met het hele erfgoedveld te delen, zodat deze aanpak die nieuwe bezoekers betrekt bij erfgoed als een olievlek doorwerkt.

Samenwerken
In eerste instantie verzorgen wij deze aanpak voor erfgoedinstellingen in de provincie Zuid-Holland. Musea, historische verenigingen, stadsgilden etc. die publiek ontvangen en gidsen voor groepen zetten zijn van harte welkom om vanaf het begin mee te denken, te reageren op de aanpak of op te treden als klankbordgroep. Daarnaast werken we samen met doorgewinterde trainers die al ervaring hebben in het verzorgen van trainingen waar via VTS of Story Trail een ‘andere’ manier van aansluiten bij de toehoorders wordt gepromoot.