20 nieuwe initiatieven verankeren Faro in de erfgoedpraktijk

Dit jaar zijn 20 nieuwe initiatieven geselecteerd voor een financiële bijdrage van de Uitvoeringsagenda Faro. De middelen zijn bedoeld om het gedachtegoed van het Verdrag van Faro duurzaam onderdeel van de erfgoedpraktijk te maken. Niet het erfgoed zelf, maar de mens en menselijke waarden staan in dit verdrag centraal. De voorstellen komen van onder andere musea, archieven, erfgoedgemeenschappen en -vrijwilligers, bewonerscomités, erfgoedhuizen en overheden.

De afgelopen maanden is in alle openheid aan de voorstellen gewerkt. Het is een divers aanbod geworden: van archeologisch onderzoek met voorouderverhalen op Bonaire tot een waarderingsmethodiek voor jong erfgoed, van gemeenschapsarchieven die hun plaats bevechten in 'het systeem' tot alternatieve financieringsvormen voor community based erfgoedinitiatieven en het verkennen van hernieuwde 'bouwrituelen'.

Het totale budget voor de Uitvoeringsagenda Faro bedraagt € 4,8 miljoen. In 2023 hebben in de eerste financieringsronde 26 initiatieven een bijdrage gekregen. In de huidige ronde (2024) is € 1,5 miljoen beschikbaar. Voor de derde en laatste aanvraagperiode (2025) is vooralsnog € 2 miljoen gereserveerd.

Thematische spreiding
Het inhoudelijk kader voor de regeling wordt gevormd door de Uitvoeringsagenda Faro. Deze agenda omschrijft wat volgens het erfgoedveld de betekenis is van het Verdrag van Faro in de Nederlandse context en wat nodig is om uitvoering te geven aan het verdrag. Dat vraagt om een verandering in denken. Waar andere erfgoedverdragen vooral gaan over behoud van cultureel erfgoed, gaat het Verdrag van Faro specifiek over de waarde van dat erfgoed voor de samenleving. Hoe zijn mensen betrokken bij hun cultureel erfgoed, welke betekenis heeft het voor hen en hoe kan erfgoed bijdragen aan een betere samenleving? Het verdrag roept op tot samenwerking tussen overheden en andere partijen in de samenleving om samen verantwoordelijkheid te nemen voor cultureel erfgoed.

In de uitvoeringsagenda zijn 16 strategische thema's met bijbehorende ambities benoemd. Van de 20 projecten die dit jaar subsidie krijgen vallen meerdere initiatieven binnen de thema's Democratische vernieuwing, Meerstemmigheid, Caribisch Nederland en Erfgoedbewustzijn en educatie. Benieuwd om welke initiatieven het gaat? Bekijk de bijlage onderaan dit bericht.

In de laatste financieringsronde zal het programma Faro nadrukkelijk inzetten op thema's uit de uitvoeringsagenda die nog relatief weinig initiatieven hebben, zoals Digitaal erfgoed, Internationaal en Werkwijzen en wegwijzen.

Experimenteren met het Faro-gedachtegoed
De Selectielijst Uitvoeringsagenda Faro is de uitkomst van een door het programma Faro van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) gefaciliteerd proces waarin potentiële initiatiefnemers en betrokkenen in het erfgoedveld en het Faro-netwerk in gezamenlijkheid de initiatieven hebben gewogen. Om alle geluiden uit het veld te horen, te verzamelen en te wegen is net als in 2023 een onafhankelijke begeleidingsgroep aangesteld. Naast de inzendingen zelf heeft de begeleidingsgroep haar beoordelingen gebaseerd op feedback op het online Faro-platform en een live netwerkbijeenkomst waarin gesprekken zijn gevoerd over de voorstellen. Dit voor het erfgoedveld experimentele proces is tevens een pilot voor een werkwijze die aansluit op het gedachtegoed van het Verdrag van Faro.

Alle initiatiefnemers zullen gedurende of na afloop van hun project de ervaringen of resultaten met het erfgoedveld delen in een Lerend netwerk. Dit was een voorwaarde om voor de subsidie in aanmerking te komen. Kijk hier voor meer informatie over de Uitvoeringsagenda Faro en de mogelijkheden voor financiële ondersteuning. En hier voor alle 46 projecten die tot nu toe in aanmerking zijn gekomen voor financiering.