Foto: Maurice van der Meijs

Sinds het ontstaan van hip hop eind jaren 70 hebben negatieve connotaties met de cultuur een beeldbepalende rol gespeeld in de media en de collectieve herinnering, waardoor de positieve aspecten van de cultuur onderbelicht bleven. In de afgelopen 10 jaar lijkt hip hop steeds serieuzer genomen te worden door de media en binnen (lokaal) cultuur en sociaal beleid. Hip hop wordt door verschillende overheden gebruikt om sociale doelstellingen te verwezenlijken. Het is echter de vraag of overheden op deze manier altijd recht doen aan de betekenis en geschiedenis van de cultuur. Hip hop is voor jonge generaties meer dan een sociale tool voor ontwikkeling. Het is een onderdeel van hun identiteit, het bepaald hoe ze denken, bewegen, praten, met elkaar omgaan en hoe ze naar hun omgeving en de wereld kijken. Het brengt mensen van over heel de wereld samen die dezelfde waarden en normen delen. Het is hun eigen erfgoed dat ze op een eigen manier weten te conserveren en over te dragen naar een nieuwe generatie.

UNESCO omschrijft The Culture als een cultureel ecosysteem dat geworteld is in de (afro)diasporische leefwereld. Of het nu film, muziek, mode, theater, dans, beeldende kunst of design is; The Culture geeft mogelijkheden om mensen te empoweren, de kunstsector in het land te verrijken en diversiteit en inclusie de norm te maken. In het rapport “On(ver)vangbaar, de innovatieve kracht van the culture” benoemt UNESCO dat deze cultuur in beleid vaak onterecht wordt gemarginaliseerd, terwijl de stroming het middelpunt vormt van het culturele leven van jonge generaties. Het rapport pleit voor erkenning van hip hop als cultureel erfgoed. En terecht, want voor deze jonge generaties is hip hop immaterieel erfgoed. De verschillende elementen van hip hop, die verschillende vormen van cultureel vakmanschap bevatten, worden van generatie op generatie doorgegeven en beantwoorden aan verschillende criteria om als immaterieel erfgoed te worden erkend. Maar omdat het gaat om een moderne, mondiale en vaak online gemeenschappen past het nog niet helemaal in de huidige bestaande beleidskaders of ideeën over immaterieel erfgoed.

De uitdaging

Met het groeiende erfgoedbewustzijn is er een grote behoefte aan tools voor zowel de gemeenschappen als de overheden en instellingen om The Culture verder te brengen. Hoe zorgen we er nu voor dat hip hop en andere vormen van erfgoed uit The Culture een serieuze, structurele plek krijgen in beleid? Met ‘Van The Culture naar beleid’ willen we hiervoor een toolbox ontwikkelen.

Initiatiefnemers

Angelo Martinus is een mogelijkmaker, projectmanager, artistiek leider, hosselaar, verbinder en ‘eindbaas’, een titel waarop je niet kunt solliciteren. Het is een titel en een rol die de community van The Culture aan hem gaf. Hij kreeg deze rol omdat hij zich onbewust afzette tegen de manier van werken die hij had geleerd binnen de systemen van zijn omgeving, werkgever en opleiding. Hij begon als jongerenwerker in de wijk Woensel in Eindhoven en hier begon hij hip hop (The Culture) in te zetten in het sociale domein. Daarna hielp hij talenten, overheden, instellingen en organisaties de kracht van The Culture te ontdekken en deze te vertalen naar concrete plannen. Zijn 25 jaar aan ervaring als mogelijkmaker en in het bouwen van bruggen tussen The Culture en beleid wil hij doorgeven en inzetten om een nieuwe generatie mogelijkmakers te inspireren om zich in te zetten voor de ontwikkeling van The Culture en om de deuren die voor hem lang gesloten bleven sneller te kunnen openen. De toolbox zal ontwikkeld en verspreid worden in samenwerking met o.a. Cultuur Eindhoven, EMOVES Eindhoven, Kool Cult Heerlen, gemeente Venlo, gemeente Heerlen, de Vereniging van Nederlandse gemeenten, het LKCA en het Huis voor de Kunsten Limburg.

De Toolbox

De toolbox helpt mogelijkmakers en beleidsmakers om bruggen te bouwen en samen te werken.

Het ‘systeem’ van informele kennisoverdracht en behouden van immaterieel erfgoed wordt met professionals van binnen en buiten The Culture geanalyseerd en vertaald naar een toolbox. Een toolbox die de beleidsmakers van nu kunnen gebruiken om inzicht te krijgen in The Culture en deze op een effectieve manier kunnen verankeren in beleid. En die de (nieuwe) mogelijkmakers kunnen gebruiken om de systeemwereld beter te begrijpen, en om kennis, praktische handvatten en inspiratie op te doen om The Culture te ontwikkelen en bij te dragen aan vernieuwende keuzes op beleidsniveau.

In de toolbox zitten 25 jaar aan ervaringsverhalen. Van deelnemers, artiesten, ambtenaren, organisatoren die betrokken waren bij de reis van Urban Eindhoven van buurthuis naar landelijke BIS instelling. Ervaringen en succesvolle aanpakken worden vastgelegd in interviews en een podcast en geanalyseerd en vertaald naar een werkwijze of methodiek die overdraagbaar is. De toolbox biedt daarnaast inzichten over wat The Culture nu precies is en hoe het zich in de verschillende steden van Nederland heeft ontwikkeld. Welke haakjes zijn te vinden naar beleid binnen gemeentes, organisaties en instellingen die zich vooral op jonge mensen richten. Omdat The Culture zich moeiteloos tussen de domeinen sport, cultuur en maatschappelijk weet te bewegen is een domeinoverschrijdende kijk op deze cultuur van groot belang.