De queer bar verdwijnt, lang leve de queer bar!

Wereldwijd zijn de afgelopen twee decennia LHBTIQ+ bars in rap tempo gesloten. Tegelijkertijd is er een brede beweging die zich inzet om deze bars tot erfgoed te maken en hiermee te beschermen. Maar wat maakt een plek nou precies tot erfgoed? En hoe verhoudt dit sentiment zich met de beleving van deze bars door mensen in het verleden? Tijdens dit programma onderzoeken we het belang van de geschiedenis van de queer nacht voor de LHBTIQ+ gemeenschap.

In Amsterdam bestonden er in de jaren ’80 nog ruim zestig bars, in 2021 waren dat er nog maar twintig. Tegelijkertijd zijn er allerlei initiatieven om deze bars te behouden als een vorm van erfgoed. Zo zijn er erfgoedwebsites waarop de geschiedenissen van verschillende bars zijn vastgelegd en websites waar mensen op een digitale kaart herinneringen of foto’s van memorabilia kunnen koppelen aan de locaties van specifieke bars. Ook zijn er ook grotere initiatieven zoals de crowdfunding ‘Save de Saarein’, of de vereeuwiging van café ’t Mandje in de canon van Amsterdam. Overal komt het idee dat deze bars erfgoed (behoren te) zijn terug. Wat drijft mensen om deze ‘vererfgoeding’ van de bars te bewerkstelligen? Tijmen Voorthuizen reflecteert op deze vraag vanuit zijn promotieonderzoek en gaat in gesprek met beleidsmakers en café-eigenaren.

Dit programma maakt deel uit van Queer Geschiedenis Maand.

Over de sprekers

Tijmen van Voorthuizen is historicus en is momenteel bezig met een promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht naar de geschiedenis en erfgoed van queer bars in Nederland en Belgie, van 1920 tot het heden. In dit onderzoek probeert hij na te gaan hoe deze bars in het verleden door mensen werden beleefd en hoe die historische beleving zich verhoudt tot allerlei vormen van ‘vererfgoedisering’ van queer bars vandaag de dag. Eerder deed hij onderzoek naar de ervaringen van mannelijke homoseksualiteit in Amsterdam tussen 1890 en 1940.

Lian Heinhuis is fractievoorzitter van de Partij van de Arbeid in Amsterdam. Daarnaast is zij directeur Klimaat & Biodiversiteit bij de Turing Foundation. In de Amsterdamse gemeenteraad voert zij het woord op diverse thema’s, waaronder volkshuisvesting, opkomstbevordering, energiearmoede en de zogenaamde ‘Aanpak Binnenstad’. In het kader van laatstgenoemde onderwerp vroeg zij zich af: we hebben het in de politiek vaak over wat we niet willen, maar wat willen we juist wel in Amsterdam? Waar zijn we trots op? Uit deze gedachte vloeide in februari 2023 haar voorstel ‘Behoud de Amsterdamse bruine kroeg’ voort (dat inmiddels is aangenomen in de gemeenteraad), gericht op het beter beschermen van bruine cafés in de stad én de publicatie van het boek Kroeglopen, langs de huiskamers van de stad in oktober 2024, als ode aan de Amsterdamse bruine cafés.

Jesse van Amelsvoort (moderator) is docent moderne Europese letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn onderzoek staat de verhouding tussen kunst, cultuur en literatuur en maatschappelijke debatten, waaronder migratie, klimaatverandering, en gezondheid, centraal. In 2021 publiceerde hij Loft en lân. Gesprekken over Tsjêbbe Hettinga. Hij is redacteur van Armada. Tijdschrift voor wereldliteratuur en lid van de Raad van Advies van het Nederlands Letterenfonds.

Meer informatie over de sprekers volgt spoedig.

https://spui25.nl/programma/de-queer-bar-verdwijnt-lang-leve-de-queer-bar