Verdrag van Faro

Recht op erfgoed

Het Verdrag van Faro stelt dat ieder mens, elke gemeenschap, recht op erfgoed heeft. Dat gaat niet alleen over de toegang tot bijvoorbeeld een museum of archief, maar ook over een vorm van eigenaarschap. Mensen willen zelf kunnen benoemen wat hún erfgoed is. Waarbij ruimte moet zijn voor nieuwe soorten en vormen van erfgoed. Mensen willen een eigen betekenis kunnen geven aan erfgoed en betrokken kunnen zijn bij het beheer ervan. Dit past bij een democratische samenleving en helpt op zijn beurt de democratie te versterken.

Het verdrag stelt daarom ook dat erfgoed meer dan nu een functie kan hebben voor de samenleving. Niet alleen de historische plek zelf, of traditie is belangrijk, maar vooral ook de betekenis en het gebruik ervan. Erfgoed is een bron voor ruimtelijke, sociale, economische en politieke ontwikkeling als alle belanghebbenden daar een betrokkenheid bij hebben.

Het verdrag komt niet in de plaats van andere internationale verdragen die toezien op de instandhouding van erfgoed. Het is daar een aanvulling op en roept op om na te denken over de vraag: waarom bewaren we erfgoed, voor wie, hoe zijn zij betrokken en hoe komt erfgoed ten goede aan de hele samenleving? Het Faro-gedachtegoed sluit aan op de missie van UNESCO Werelderfgoed om het erfgoed te laten bijdragen aan het welzijn van mensen en wederzijds begrip tussen mensen en volkeren.

Oproep tot beleidsvorming

Het Verdrag van Faro is een “kaderverdrag”. De bepalingen van het verdrag zijn geen juridische verplichtingen, maar een oproep tot beleidsvorming. Navolging van het verdrag bestaat uit twee stappen. De eerste stap is ondertekening door de regering. Dat is een soort intentieverklaring. Het verdrag treedt pas in werking als het parlement het verdrag vervolgens ook ratificeert. De uitgangspunten van het verdrag moeten dan zijn vertaald in beleid. Elk land geeft daarbij een eigen vertaling en invulling aan het verdrag. Nederland heeft het verdrag nog niet ondertekend. Samen met het erfgoedveld wordt eerst verkend wat de betekenis van het bedrag is voor de Nederlandse situatie. Zie hiervoor het artikel Routekaart naar Faro.

Andere landen

Het Verdrag van Faro is genoemd naar de stad in Portugal waar de tekst werd aangenomen. Het verdrag trad in 2005 in werking. Portugal, Albanië, Armenië, Bulgarije, Kroatië, en Letland tekenden als eersten. Inmiddels hebben 28 landen het verdrag ondertekend. 21 landen hebben het ook geratificeerd, waaronder recent Zwitserland en Italië. Bekijk hier welke landen het verdrag hebben ondertekend, cq geratificeerd.

Klik hier voor meer informatie over het Verdrag van Faro van de Raad van Europa.

Lees hier de Nederlandse vertaling van het Verdrag van Faro.

Lees hier de Engelse versie van het Verdrag van Faro: Faro Convention.