Democratisering informatie: vrijwilligers werken aan digitaal erfgoed

Initiatiefnemers:

• Stichting Stolpersteine Zutphen: projectcoördinatie en samenwerking met lokale erfgoedorganisaties
• Cooperative Knowledge: architect van LOD-gedreven websites, inclusief stolpersteinezutphen.nl
• Erfgoedcentrum Zutphen: ondersteuning bij het verrijken van collectiedata, ondanks beperkingen in IT-capaciteit

75 jaar na de bevrijding komt nog altijd nieuwe informatie beschikbaar over de Tweede Wereldoorlog. Soms in de vorm van zoldervondsten (foto, film, dagboeken), maar steeds vaker als gevolg van het digitaliseren van archieven. De razendsnelle ontwikkeling van digitale technieken maakt het mogelijk om oude archieven snel en efficiënt te doorzoeken en verbanden te ontdekken die voorheen niet zichtbaar waren.

De Stichting Stolpersteine Zutphen brengt de verhalen van de Zutphense oorlogsslachtoffers, verzetsstrijders en bevrijders in kaart. Het Joods archief, in beheer van het Regionaal Archief Zutphen, bevat enorm veel materiaal: verhalen, familielijnen, foto's, beroepen, historische panden en meer. Wij koppelen deze gegevens aan hedendaagse locaties om ze toegankelijk en inzichtelijk maken. Ook kunnen we familielijnen visualiseren met bijbehorende beroepen of de rijke vooroorlogse clustering van Joodse beroepen in Zutphen zichtbaar maken. Zo kunnen bezoekers een virtuele reis maken door vooroorlogs Joods Zutphen.

Het ontsluiten van dergelijke digitale registers is grotendeels in handen van enthousiaste vrijwilligers en onderzoekers. Vrijwilligers hebben de tijd en motivatie om de registers handmatig na te trekken, te schonen en te verrijken met lokale kennis, privé-fotocollecties en dagboeken, buurtonderzoek, interviews.

Voorstel

De Stichting Stolpersteine Zutphen heeft een belangrijke stap gezet richting data-uitwisseling door sinds 2014 al haar data te annoteren met FOAF en Schema.org registers en beschikbaar te stellen als Linked Open Data (LOD). Data-uitwisseling met Oorlogsbronnen.nl vindt al plaats, waarbij de schema-instellingen van Oorlogsbronnen aan ons model zijn toegevoegd.

Wij stellen onze kennis en technieken graag beschikbaar aan andere organisaties die zich bezighouden met historisch onderzoek en publicatie. We willen ons bestaande model verder professionaliseren en als Open Source Software-model aanbieden, vergezeld van praktische cursussen over dataverzameling, -opschoning, -verrijking en -deling.

Met deze aanpak streven we naar een duurzame en innovatieve manier om historisch erfgoed digitaal te ontsluiten en te verbinden met de hedendaagse samenleving.

Oproep tot samenwerking

Stolpersteine Zutphen neemt graag het voortouw bij de voorgestelde ontwikkeling en zoekt nadrukkelijk de samenwerking met andere partijen, met name lokale erfgoedorganisaties. Op zijn minst om schaalvergroting te bereiken. Maar we zien meer voordelen aan samenwerking:

• We zien dat ons werk in grote mate overeenkomt met andere erfgoedorganisaties. In heel veel gevallen gaat het immers om het bijeenbrengen van verhalen en illustraties, gekoppeld aan personen en/of locaties en/of tijdslijnen. Graag toetsen we de wensen van informele erfgoedorganisaties en passen we gezamenlijk het systeem daarop aan. Ons systeem is zeer flexibel en het toevoegen van nieuwe inhoudstypen is altijd mogelijk;
• Op basis van kennisuitwisseling met enkele bevriende erfgoedorganisaties, denken we te weten welke uitdagingen organisaties hebben. We zouden dat graag toetsen om te weten welke vragen er spelen, welke ondersteuning organisaties nodig hebben.

Dit prikbord vraagt om een korte introductie. Ben je nieuwsgierig naar de achtergronden, de mogelijkheid en technische details, lees dan de pagina 'Samenwerking' op https://www.stolpersteinezutphen.nl/samenwerking.