Van tuinvrijwilliger tot burgerinitiatief: wat weten we over actieve erfgoedbeoefening in Nederland?

Actieve erfgoedbeoefening kent een grote diversiteit: van vrijwilligers in musea of historische tuinen, via beoefenaars van traditionele ambachten en feesten, mobiel erfgoed hobby clubs, tot burgerinitiatieven voor behoud van gebouwen of zorg voor archieven. Deze grote diversiteit is lastig te vangen met onderzoek.

In de Kennissynthese cultuurbeoefening hebben we samengevat wat er uit recent onderzoek wél bekend is over erfgoedbeoefening en erfgoedparticipatie in Nederland.

Grofweg zijn zeker 4 miljoen Nederlanders jaarlijks wel eens actief bezig met erfgoed. Een derde van hen doet dat heel regelmatig. Deze beschikbare cijfers reflecteren vermoedelijk maar een deel van de werkelijke praktijk van erfgoedbeoefening. Aanvullend valt bijvoorbeeld te denken aan digitale vormen van erfgoedbeoefening, projecten rond archeologie of 'tracing your roots', verschillende vormen van beoefening van immaterieel erfgoed of actieve participatie in burgerinitiatieven rond erfgoed in de leefomgeving.

Een andere benadering dan het kijken naar individuele erfgoedbeoefenaars en vrijwilligers is uitgewerkt in de verkenningen naar erfgoedbeoefening binnen erfgoedgemeenschappen. Deze gemeenschappen bestaan veelal uit kleine groepjes tot 20 personen, of grotere groepen van 51 leden of meer.

Verder is in onderzoek aandacht voor de maatschappelijke betekenis van erfgoedbeoefening, bijvoorbeeld rond de thema’s educatie, economie, inclusie, verbinding en duurzaamheid.

De kennissynthese bevat ook nog hoofdstukken met actuele gegevens beschreven aan de hand van drie andere soorten partijen die -naast beoefenaars- actief zijn binnen het ‘systeem’ van cultuurbeoefening: aanbieders zoals scholen, ondersteuners en overheden.