Jongerenparticipatie & erfgoed via Maatschappelijke Diensttijd
- apr 2024
- Else
- ·
- Aangepast 27 jan
- 1
- 3
- 1259
Samenvatting
Wat willen we bereiken? Geïnspireerd door de werkwijze van de maatschappelijke diensttijd (MDT) willen wij een structurele samenwerking opzetten tussen jongerenorganisaties en de erfgoedsector om jongerenparticipatie binnen onze sector te vergroten. Via MDT en andere trajecten gaan jongeren als vrijwilliger aan de slag en ontwikkelen zo in een aantal weken of maanden hun talenten, ontmoeten ze nieuwe mensen en doen ze iets voor de samenleving. Nu gebeurt dit nog vaak bij welzijnsorganisaties of sportclubs, maar dat kan uiteraard ook binnen de erfgoedsector. Voor erfgoedorganisaties is dit ook een uitgelezen kans om kennis te maken met de belevingswereld van jongeren en alles wat zij ons te bieden hebben. Omdat het er op lijkt dat de overheid de subsidie voor MDT gaat afbouwen naar nul zoeken we in dit project zowel naar voortzetting als ook naar andere vormen waarin jongeren kunnen participeren in erfgoed. Hoe doen we dat? Het project start met een inventarisatie van jongerenparticipatie in de erfgoedsector in de deelnemende provincies. Vervolgens worden jongeren (individueel of in groepsverband) gekoppeld aan erfgoedinstellingen, waarna de jongeren een traject volgen binnen deze instelling. Aan dit traject geven ze zelf vorm. Het eindresultaat is een structurele samenwerking tussen jongeren(organisaties) en erfgoedinstellingen die jongerenparticipatie in de sector bevordert. Verder wordt de opgedane kennis uit deze pilot gedeeld met het veld om (kennis over) jongerenparticipatie in de erfgoedsector in heel Nederland te verbeteren. |
MDT
De afgelopen jaren hebben 100.000 jongeren meegedaan aan een maatschappelijke diensttijd (MDT). Het is een kans voor jongeren om in een aantal weken of maanden hun talenten te ontwikkelen, nieuwe mensen te ontmoeten en iets te doen voor de samenleving. Ze organiseren bijvoorbeeld sportactiviteiten in de buurt of gaan samen met eenzame ouderen op pad. Gek genoeg zijn er tot nu toe nauwelijks erfgoedactiviteiten. Daar willen we verandering in brengen. Want wij komen als erfgoedsector juist graag in contact met jongeren en we denken dat jongeren ook veel te bieden hebben voor de erfgoedsector!
De provinciale Erfgoedhuizen in Nederland kunnen als schakel optreden in de samenwerking tussen jongeren die via een MDT-programma (Maatschappelijke Diensttijd) een aantal uren bij een erfgoedorganisatie willen meedoen. Denk aan middelgrote en kleinere musea, maar ook aan ander erfgoed, zoals molens, bunkers, landgoederen etc. De jongeren gun je een goede tijd bij zo'n erfgoedinstelling: aandacht voor hun interesse en ontwikkelbehoefte, als ook werken aan sociale vaardigheden door het ontmoeten van nieuwe mensen of het initiëren van nieuwe activiteiten. De erfgoedinstelling gun je tegelijkertijd een leuke samenwerking met een of meerdere jongeren, waar naast begeleiding ook wat terugkomt in werk dat door jongeren wordt verricht en het jongerenperspectief dat zij bieden.
Matchmaking tussen jongere en museum/erfgoedorganisatie
Daartoe is een soort van 'matchmaking' vooraf essentieel: de kleinere erfgoedinstellingen hebben zelf een beperkt aantal uren beschikbaar, de post HR of P&O is meestal bij een vrijwilliger belegd, en daarom is het belangrijk dat vooraf goed overleg is over wat een MDT-jongere kan/wil doen en waar een erfgoedinstelling goed bij kan/wil helpen. Daarvoor is extra en toegepaste begeleiding nodig. Alleen dan wordt zo'n MDT-traject succesvol, omdat aan de voorkant meegekeken wordt. Erfgoedhuis Zuid-Holland en Erfgoed Gelderland starten een pilot met zo'n meedenksessie aan de voorkant, zodat iedereen op volle waarde bevraagd en ingezet wordt. Dat geldt zowel voor de musea als voor de jongeren. Op provinciaal niveau zijn op MDT meerdere organisaties actief waarmee we als erfgoedhuizen kunnen samenwerken. Zij kennen de doelgroep van jongeren goed, de erfgoedhuizen kennen juist de musea/erfgoedorganisaties en hun behoefte.
Projectonderdelen
Inventarisatie MDT in erfgoedorganisaties
Het project start met een inventarisatie van MDT in de erfgoedsector in de deelnemende provincies. Wat is de ervaring met MDT in musea tot nu toe? Wat is aantrekkelijk voor jongeren binnen de erfgoedsector in combinatie met MDT? Wat zorgt er voor dat MDT nog niet of nauwelijks bekend is met erfgoedorganisaties?
Pilot met 2 groepen jongeren per provincie te koppelen aan één of meerdere erfgoedorganisaties
In samenwerking met provinciale organisaties op het gebied van MDT koppelen we 2 groepen jongeren van ongeveer 10-15 personen aan één of meerdere musea. De geinteresseerde musea geven we een introductie in de leefwereld en behoeften van jongeren, uit deze geïnteresseerde musea gaan de jongeren en matchmakers een keuze maken voor een MDT traject van ongeveer een half jaar. Hierbij is intensief contact tussen de provincies over de verloop van de trajecten en worden ervaringen tussen musea en jongeren uitgewisseld.
Advies/ tips & trucs voor erfgoedsector
Aan de hand van de pilot komt er vervolgens een tips-trucs-do's-dont's-lijstje. Dat wordt verder onder de collega-erfgoedhuizen en onder de erfgoedinstellingen die graag met jongeren via MDT willen samenwerken verspreid, zodat meer musea gebruik gaan maken van MDT of meer algemeen jongeren actief betrekken bij erfgoed.
Bijlagen
| titel | toegevoegd | door | opties | |
|---|---|---|---|---|
| 240037_activiteitenplan_Jongerenparticipatie_en_erfgoed.pdf | sep 2024 |  |
||
Reacties
Het is toch wat. Wie bedenkt nou dat wij als erfgoedsector eindelijk MDT ontdekken en dat PVV, VVD, NSC en BBB bedenken dat ze het af willen schaffen. Pagina 7 van de Budgettaire bijlage hoofdlijnenakkoord. Natuurlijk is nog niks in beton gegoten, maar het geeft wel te denken. Het leek een fantastische kans om op een bijzondere manier met jongeren in contact te komen, hen iets mee te geven en ook van hen te leren. Kunnen we die gedachte vasthouden en iets anders bedenken?
BLOGPOST ERFGOED EN JONGERENPARTICIPATIE
Door: Marjolein Kik, Erfgoedhuis Zuid-Holland
met dank aan Else Gootjes, Erfgoed Gelderland en Evelien Masselink, Erfgoedhuis Zuid-Holland
We zijn nu bijna halverwege 2025, en Erfgoed Gelderland en Erfgoedhuis Zuid-Holland werken dit jaar samen in het project jongerenparticipatie en erfgoed, waarvoor we een subsidie vanuit Faro ontvingen. Een goed moment dus om stil te staan bij de voortgang van ons project over jongerenparticipatie in de erfgoedsector en om alvast een tipje van de sluier op te lichten.
We zijn natuurlijk nog druk bezig, maar nu al zien we een enorm enthousiasme vanuit veel erfgoedorganisaties om met jongeren aan de slag te gaan. Niet alleen voor wat jongeren deze organisaties kunnen bieden, maar ook de samenwerking op zich. Sommigen zien nog wat beren op de weg, maar dit gaat vaak vooral om het eerst op orde krijgen van interne zaken. Over het algemeen zijn jongeren in de erfgoedsector zeker welkom!
Ook de jongerenorganisaties die we hebben gesproken om via MDT-trajecten (Maatschappelijke Dienstijd) of via andere vormen van samenwerking met jongeren zijn positief. Ze kennen het erfgoedveld vaak niet zo goed, maar vinden het daarom juist een positieve verrassing om te horen hoeveel leuke mogelijkheden al deze verschillende organisaties te bieden hebben. Het eventueel en onterecht stoffige imago wordt via het opzetten van deze samenwerkingsverbanden dus zeker afgepoetst. We onderzoeken ook hoe we deze samenwerking structureel in stand kunnen houden, zodat het hopelijk niet bij een eenmalig project blijft.
Iets wat we zowel onze erfgoedachterban als de jongerenorganisaties op het hart drukken: erfgoed gaat niet alleen over geschiedenis. Het behouden, benutten en beleven van erfgoed gaat júist over het heden en de toekomst, en daar komt veel bij kijken! Van groenonderhoud bij molens en kastelen tot digitalisering van tentoonstellingen en collecties, er is een rijk pallet aan interesses en vaardigheden nodig om de sector draaiende te houden. Daarmee biedt het jongeren dus ook een variëteit aan kansen om zich verder te ontplooien en om mee te denken over wat erfgoed voor hen betekent. Daarnaast is het voor erfgoedinstellingen heel gezond om de blik van jongeren op erfgoed mee te nemen in toekomstige activiteiten. Jongeren hebben er vaak een andere kijk op, en via deze trajecten kunnen erfgoedinstellingen en jongeren veel van elkaar leren.
Erfgoed vertelt verhalen over onze samenleving en hoe deze op allerlei kenmerkende vlakken hetzelfde is gebleven óf juist verandert. Het spreekt dan ook voor zich dat een diversiteit aan verhalen en perspectieven een verrijking is van ons erfgoed. En wie zijn betere vaandeldragers van deze (nieuwe) verhalen dan jongeren? Zij zijn immers degenen aan wie wij ons erfgoed doorgeven, en die dat later op hun beurt ook zullen doen aan de volgende generatie, met hun visie daarop. Het betrekken van jongeren bij erfgoed op een vroege leeftijd is dan ook essentieel voor het voortbestaan van erfgoed.
Wij weten dat deze participatietrajecten een lange adem nodig hebben. En daarom hebben we niet de illusie dat door dit project honderden jongeren zich nu zullen aanmelden als langdurige vrijwilligers bij erfgoedorganisaties. Wat we wel hopen, en ook nu al terugzien, is dat jongeren kennismaken met de erfgoedsector in brede zin en hier een nuttige bijdrage leveren aan de maatschappij en hun eigen ontwikkeling. Hopelijk dragen zij de opgedane ervaring met zich mee, wat de betrokkenheid van hun generatie met erfgoed verhoogt. Dit is onze kans om te laten zien wat de erfgoedsector voor jongeren kan betekenen en waarom erfgoed ook voor hen relevant is. Want jongeren zijn dan wel divers in hun ervaringen, vaardigheden en opvattingen, als er iets is wat hen verbindt, dan is het dat ze zich graag actief inzetten voor een betekenisvolle toekomst, en met hun mening bestaande structuren aanpassen en verstevigen.
Foto:
Jongerenpanel erfgoed Symposium Jongeren & erfgoed, december 2023