1.A. Participatieladders en alternatieven

Participatieladders en vergelijkbare schema’s worden vaak gebruikt om de invloed en ervaring van partijen binnen een participatieproces helder in beeld te brengen. Deze schema's bieden een kader voor erfgoedparticipatie in de praktijk. Ze geven inzicht in verschillende 'smaken' van participatie. Er is echter ook kritiek op deze schema’s. Ze zouden vaak te plat en lineair zijn en vaak vanuit perspectief van de professionals zijn opgesteld. Dit kan leiden tot een top-down benadering.

Frits Schröder en Margriet Nguyen, RCE (2022) reflecteren in hun artikel op de evolutie van bestaande participatieladders en alternatieven vanuit een Faro perspectief.

Erfgoedprofessionals in het veld zijn ook bezig met het aanpassen en verder ontwikkelen van schema's, zodat ze beter toepasbaar zijn in de eigen praktijk. Bijvoorbeeld:

• In dit Spectrum doelgerichte participatie probeert Lorna Cruickshanks de rollen en ervaringen van professionals en van participanten en erfgoedgemeenschappen helder te maken (2021).

• In het model Varianten van zeggenschap ligt de focus op de mate van zeggenschap binnen co-waarderingstrajecten. Het helpt om de invloed van het delen van zeggenschap in een traject inzichtelijk te maken en hierin keuzes te maken bij het vormen van een waarderingstraject. Dit model is ontwikkeld door Co-Cultuur/Leonie Wingen ter voorbereiding op de dialoog en werkgroepen 'Co-waarderen in musea' (2021).

Ook het team van het programma Faro zocht naar een alternatief. Als uitkomst van het Faro-onderzoek is daardoor het participatiespeelveld ontwikkeld (2022). Een tweedimensionale model dat de wederzijdse participatie bij elkaars activiteiten laat zien. Als iedereen zich bewust is van zijn eigen positie op het speelveld en die van de ander, kunnen de spelers hun rolopvatting, competenties, behoeften en werkvormen op elkaar afstemmen. We zijn benieuwd naar jullie reacties (scroll naar beneden om je reactie toe te voegen).

Hoe kijk jij naar de participatieladders en alternatieven? Wat vind je nuttig, wat niet? (Waarom) hebben we zo een instrument nodig? Reageer op deze vraag en de reacties van anderen. 'Voeg je reactie toe'.