Waarom is participatie bij waarderen belangrijk?

Waarderen is een proces dat in veel gevallen de kern vormt van de besluitvorming rond erfgoed. Het gaat in essentie om vragen als: wat is erfgoed, hoe waardevol is het en hoe wordt dat erfgoed bewaard, behouden, gepresenteerd en gebruikt? Bij participatief waarderen komen de antwoorden op deze vraag voort uit een dialoog tussen beroepsmatige specialisten en mensen met een interesse voor het erfgoed.

Vaak wordt het proces van ‘waarderen’ beschouwd als een zaak van ‘de professionals’, een exclusieve groep mensen, die namens de samenleving bepaalt en beslist.
Er is veel voor te zeggen om dit exclusieve karakter te doorbreken. Waarderen in teamverband, met ook andere betrokkenen dan beroepsmatige erfgoedspecialisten, kan veel opleveren. Zoals een grotere rijkdom en diversiteit aan informatie, een gemeenschappelijke visie, genuanceerde en breed gedragen uitkomsten en draagvlak voor behoud van het erfgoed.

Verschillen in erfgoed

Deze themagroep richt zich daarom op de vraag op welke manier de samenleving inbreng en zeggenschap heeft bij het waarderen van erfgoed. Wat gangbaar is, verschilt op dit moment per soort erfgoed. Een traditie, gebruik of ambacht bijvoorbeeld, heeft alleen toekomstwaarde als een gemeenschap het levend houdt. Het mandaat ligt hier duidelijk in de samenleving. De beoefenaar is zelf de professional en de overheid is bij dit immaterieel erfgoed vooral een facilitator. Bij andere vormen van erfgoed, zoals museale collecties, archieven, archeologie, monumenten en cultuurlandschappen is de professional juist een belangrijke speler en biedt de overheid een kader met erfgoedinstellingen, wetten, regels, en subsidies.

Binnen deze themagroep verkennen we wegen om anders te waarderen, gaan we de discussie aan als dat nodig is en leren we van elkaar waar dat mogelijk is.