10 Lessons Learned studiedag 'Hoe omgaan met het koloniaal verleden'?

Op 24 mei 2022 vond de studiedag 'Hoe omgaan met het koloniaal verleden- een ontmoeting tussen Vlaanderen en Nederland' plaats.

Meer dan ooit staat de verhouding tot onze eigen koloniale geschiedenis in de belangstelling. Vlaamse - en Nederlandse steden en gemeenten vragen om ondersteuning hoe met deze thematiek om te gaan. Het besef in de maatschappij groeit over erkenning van het verleden en hoe het doorwerkt in het heden. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw dekolonisatie traject een breed gedragen verhaal blijft en niet zorgt voor onnodige schadelijke polarisatie - en wij-zij denken?

N.a.v. de studiedag en voorgedragen casussen hebben we 10 Lessons Learned meegenomen.

1). Wees specifiek in wat je wilt dekoloniseren; dekolonisatie van een geschiedschrijving, een collectie, de stad? Ga met elkaar in gesprek, biedt ruimte voor verschillende perspectieven en durf je kwetsbaar op te stellen.

2). Wees bewust over attitudes, narratieven en overtuigingen over het koloniaal verleden en niet enkel ad-hoc nadenken over hoe we in de toekomst met beladen erfgoed omgaan. Het gaat om een cultuurverandering, oftewel een andere manier van denken en kijken.

3). Het onderwijs biedt een belangrijk platform om over dekolonisatie in gesprek te gaan.

4). Het gesprek gaat veelal over de gevolgen van het transatlantisch slavernijverleden, dit kan ook breder getrokken worden door te kijken naar het gehele slavernijverleden en noties van moderne slavernij die op dit moment plaatsvinden.

5). Erfgoedparticipatie kan een mooie rol spelen in het creëren van een dialoog voor meerstemmigheid. Probeer zoveel mogelijk mensen in de samenleving te laten participeren zodat het niet de gemeente is die het initiatief neemt maar samen opgetrokken kan worden om iets voor de stad te betekenen.

6). Een kunstenaar kan bijdragen aan het vormgeven van creatieve manieren om een publieke ruimte weer herkenbaar te maken.

7). Als erfgoedambtenaar hoef je niet alleen om te gaan met een beladen erfgoed vraagstuk, dit kan breder belegd worden in een gemeente of provincie, denk aan integratie, discriminatie en inclusie trajecten.

8). Emotienetwerken is een mooie tool om een dialoog te creëren en verschillende perspectieven naast elkaar te laten ontstaan.

9). Dekolonisatie betekent bewust worden van machtsverhoudingen die zijn ontstaan en scheefgetrokken machtsverhoudingen recht trekken.

10). Kwartiermakers of verbinding personen die een netwerk hebben met gemeenschappen kunnen in een stad worden ingezet om gemeenschappen en een gemeente of erfgoedinstelling bij elkaar te laten komen. Belangrijk hierbij is dat mensen zich moeten herkennen en ruimte dient te zijn voor de behoeften van gemeenschappen.