Het nieuwe Faro-programma staat in de steigers en de contouren van de manier waarop we met elkaar de beschikbare middelen willen inzetten worden steeds duidelijker. Procedureel moet daar van alles voor worden geregeld. Een belangrijk onderdeel zijn de criteria waaraan een initiatief moet voldoen en aan de hand waarvan een initiatief beoordeeld kan worden. Na vele gesprekken zijn we als voorstel bij onderstaande criteria uitgekomen. Voor we ze definitief opnemen in de regeling willen we ze graag aan jullie voorleggen. Zijn ze duidelijk en werkbaar? Reacties op dit bericht zijn t/m 30 mei 2023 welkom.
VOORSTEL Criteria
Een initiatief draagt bij aan de implementatie van het Verdrag van Faro en aan de doorwerking in het functioneren van de erfgoedzorg als het:
- Voldoet aan 1 of meer Faro-kernwaarden:
- Meedoen en meebeslissen meer gemeengoed in de erfgoedpraktijk maken
- Openstaan voor andere erfgoedopvattingen en meer ruimte bieden aan kennis van burgers
- Cultureel erfgoed verbinden aan sociaal-maatschappelijke doelen
- Aansluit bij de inzet zoals genoemd bij 1 of meer van de 16 Faro-thema’s
- Een structurele verandering beoogt in het functioneren van de erfgoedzorg (bewustwording veranderopgave, systeemaanpassing, schaalsprong, nieuwe coalities, verdieping op een thema, bevordering praktische toepasbaarheid, e.d.)
Bij de beoordeling wordt daarnaast gelet op:
- De mate waarin vrijwilligers worden betrokken of wordt samengewerkt met andere belanghebbenden
- De mate waarin het initiatief aansluit bij actuele ontwikkelingen en maatschappelijke vraagstukken
- De mate waarin het initiatief bijdraagt aan kennisoverdracht
- Een realistische planning en begroting
- De mate waarin is gezocht naar co-financiering
- De mate waarin de gevraagde bijdrage in verhouding staat tot de omvang van het initiatief en verwachte impact
NB: Staatssteun is niet toegestaan, m.u.v. art. 53 van de Algemene groepsvrijstellingsverordening.
Reacties
Dag mensen, wellicht ga ik met dit antwoord buiten mijn boekje omdat jullie een beoordeling op criteria vragen. Maar ik mis praktische zaken: aan wie en hoe moet je een initiatief aanleveren: in pdf, word, per mail, per we transfer? Hoe lang mag het voorstel maximaal zijn, welke onderdelen moet je benoemd hebben, moet er een begroting bij, is daar dan een voorbeeld (bijvoorbeeld bij FCP is er een voorbeeldbegroting, die is dan wel weer heel erg uitgebreid en dat zou wellicht nieuwkomers kunnen afschrikken, maar iets van een standaard -ding is te overwegen om het mensen makkelijk te maken).
Dus eigenlijk: hoe ziet het format voor aanleveren eruit? En komt dat direct op dat digitale bord waar jullie het over hadden, of komt er een tussenbeoordeling? En if so, wanneer hoor je dan iets? Dat zijn allemaal van die praktische punten waarvan je ook graag vooraf - evenals de criteria - info wilt hebben zodat je vervolgens zelf kunt afwegen of je überhaupt begint aan het indienen van een verzoek.
Dan de criteria zelf:
de faro kernwaarden: voor een nieuwkomer in het veld lijken 1 en 3 veel op elkaar: iets duidelijker verwoorden lijkt me.
Dan een structurele verandering beogen: dien je nou straks een aanvraag voor geld in met een leuk initiatief of met een plan dat structurele verandering beoogt? Hoe ver kun je mensen daarvoor verantwoordelijk maken? Structurele veranderingen duren soms jaren, en wie doet de nul-meting, en hoe vaak meet je daarna om te zien of de verandering echt heeft ingezet, en wanneer is het structureel? En hoe checken jullie dat? Het lijkt me dat iemand die nieuw komt op het platform hier niet goed mee uit de voeten kan, en dat het nodeloos ingewikkeld wordt hiervan.
Dag Evelien,
Dank je wel voor je reactie, terechte vragen die je stelt. Er zijn vast meer mensen met dezelfde vragen over praktische zaken. We zijn nog volop bezig om de noodzakelijke processen en regelingen neer te zetten. Dat maakt het lastig om op alle vragen nu al een sluitend antwoord te geven, maar hopelijk kan het geven van iets meer richting al helpen.
Op dit moment kan iedereen zijn voornemen om een initiatief te starten delen op het prikbord door een mail te sturen aan faro@cultureelerfgoed.nl. Het Faro-team bespreekt dan samen met de initiatiefnemer of het in potentie bij de Uitvoeringsagenda Faro past of dat er wellicht andere financieringsbronnen zijn die meer voor de hand liggen.
We hopen begin volgende maand de formats gereed te hebben waarin iedereen zijn initiatief verder uit kan werken. Daar hoort in ieder geval een format voor een projectplan bij en een format voor een begroting. In het projectplan moet in ieder geval het volgende staan: korte omschrijving van het initiatief met aanleiding, doel en beoogd eindresultaat; een nadere uitwerking in activiteiten of processtappen; een plan voor kennisdeling; een toelichting waarom dit initiatief bijdraagt aan de Uitvoeringsagenda Faro en voldoet aan de criteria. Voor dat laatste is dan weer van belang dat er snel duidelijkheid komt over de beoordelingscriteria.
Fijn dat je ook op de criteria zelf reageert. Het is inderdaad de bedoeling dat de initiatieven een structurele verandering in het functioneren van de erfgoedzorg willen bewerkstelligen. Dat is immers waar de Uitvoeringsagenda Faro zich op richt. Het gaat om een inspannings- en niet om een resultaatverplichting. Er wordt niet om bewijslast gevraagd maar om initiatieven die structurele verandering als doelstelling hebben. Ook andere deelnemers aan het platform kunnen meedenken over de haalbaarheid van ideeën. Hopelijk schept dit meer duidelijkheid. Dankzij jouw reactie zullen we dit criterium ook meer in de vorm van een intentie formuleren.
Tot slot stel je een vraag over het proces van beoordelen. Het idee nu (voorlopige planning) is om tot eind augustus in alle openheid op het platform te werken aan plannen. Tussentijdse beoordeling, of beter gezegd hulp, komt van andere deelnemers aan het platform. Na de zomer organiseren we een bijeenkomst waarop initiatiefnemers hun initiatief ook in levende lijve kunnen presenteren aan het erfgoedveld en aan de begeleidingscommissie die uiteindelijk een selectie maakt op basis van inhoud en het beschikbare budget.
Zodra we meer duidelijkheid hebben over de regeling en processen, zullen we deze informatie delen op het platform.
Met vriendelijke groet,
Machteld Linssen
Programmaleider Faro
Goedemiddag, bij de criteria die jullie noemen staat dat een initiatief moet voldoen aan 1 of meer FARO-kernwaarden. Op zich een begrijpelijke eis, maar het zou helpen als die kernwaarden wat meer geëxpliciteerd worden. Met name de tweede (Openstaan voor andere erfgoedopvattingen...) is wat mij betreft onduidelijk, want wat zijn andere erfgoedopvattingen? Anders dan wat moeten deze zijn? Is het mogelijk de kernwaarden, en dan vooral de als tweede genoemde, wat concreter te formuleren?
Vriendelijke groet,
Kees Wielemaker
Aangepast op 24 mei
Goedendag,
De drie kernwaarden zijn een wat uitgebreider versie van de formulering in de Uitvoeringsagenda.
Impliceert Meedoen en meebeslissen niet ook: meer ruimte beiden aan kennis van burgers? En is dus overbodig in de tweede kernwaarde?.
Wordt met ergoedopvatting niet eerder: erfgoedperspectief bedoeld?
Is erfgoedzorg wel een goede term in deze, wat ik snel met alleen behoud associeer terwijl het idee van erfgoed als vector nu ook gemeengoed is geworden. Dus in plaats van 'in het functioneren van de erfgoedzorg' ,liever: 'in het functioneren van erfgoed' of 'in het functioneren van het erfgoedbeleid en de erfgoedpraktijk'
vriendelijke groet,
Jouke van der Werf
Dag Kees,
Een toelichting op de drie kernwaarden is te vinden in de Uitvoeringsagenda Faro die door het erfgoedveld is opgesteld. De agenda is hier te vinden: Onderweg naar Faro. Uitvoeringsagenda Faro (deel I) | Publicatie | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed . Pagina 11 en 12. Op de volgende pagina's zijn ook de thema's toegelicht.
Hartelijke groet,
Machteld Linssen
Beste Jouke,
Dank voor je reactie en reflectie op de formulering van de kernwaarden en de term 'erfgoedzorg'.
Het bieden van ruimte aan de kennis van burgers is inderdaad zowel bij de eerste als de tweede kernwaarde aan de orde. Maar juist bij de tweede kernwaarde is het bieden van deze ruimte intrinsiek van belang vanwege de koppeling aan 'andere erfgoedopvattingen'. Bij meedoen en meebeslissen is die ruimte er vaak conditioneel, dat wil zeggen: afhankelijk van ontwerp en vraagstelling van het participatie traject.
Overigens zijn perspectief en opvatting synoniemen, en dus allebei te gebruiken denk ik.
Met de term 'erfgoedzorg' beogen we juist de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor erfgoed van experts én burgers te benadrukken. Maar het is inderdaad goed om daarnaast ook expliciet de doorwerking in het erfgoedbeleid te benoemen.
groet, Wim Burggraaff
Dag Wim,
Dank voor je toelichting. Ik vraag me af of opvatting en perspectief synoniemen zijn. Met perspectief wordt bedoeld dat je vanuit verschillende referentiekaders, culturele achtergronden naar een object of ruimte kijkt en je door die verschillende achtergronden en referentiekaders anders associaties bij zo'n ruimte of objecten hebt en dus ook andere betekenissen kan hebben. De opvatting is de manier waarop je vindt dat je met die ruimte of dat object om moet gaan.
Groet, Jouke van der Werf
Goedemiddag,
In aanvulling.
Vanuit het perspectief van erfgoedvrijwilligers / burgerinitiatieven:
Het bieden van ruimte aan de kennis van erfgoed- professionals door erfgoedvrijwilligers/ burgerinitiatieven.
Ik mis naast kennis bij elkaar opdoen ook kunde opdoen: het kunnen toepassen, kunnen handelen.
Weten is een ding, kunnen handelen er naar is nodig om iets de kans te geven te kunnen laten slagen.
Groet,
Hetty Laverman
Mogelijke aanvulling kan zijn of een projectidee ook inspirerend is (als voorbeeld kan dienen, creatief, vernieuwend) voor anderen binnen en buiten het erfgoedveld. Ik denk dat FARO vraagt om nieuwe ideeën en gezichtspunten en inspirerende voorbeelden zijn dan gewenst om te voorkomen dat we doen wat we deden. ;-)
Dag Jouke en Hetty,
Ik wordt altijd weer blij van dit gesprek. Want het kost tijd en gesprek om met elkaar de juiste woorden te vinden die voor iedereen hetzelfde betekenen. Ik heb de Uitvoeringsagenda er weer even bijgepakt en teruggelezen wat we toen hebben opgeschreven bij de eerste kernwaarde 'Participatie in de volle breedte' en de tweede kernwaarde 'Open houding voor andere erfgoedopvattingen'. Gelukkig komt daar het punt van 'verschillende perspectieven' goed in terug. Zelf denk ik niet dat er vervolgens één opvatting is over de omgang met erfgoed, maar dat daar de verschillende perspectieven in door zullen blijven klinken. Vandaar het meervoud 'opvattingen'.
De beschrijving van de tweede kernwaarde begint ongeveer met de zin: het is tijd voor een nieuwe balans met ruimte voor inbreng vanuit zowel een wetenschappelijke als maatschappelijke invalshoek. Daar wordt misschien niet expliciet gesproken over de inbreng van vrijwilligers, maar dat hebben we volgens mij toen ook zo gedaan omdat vrijwilligers ook op wetenschappelijke niveau inbreng kunnen hebben. Dus het bieden van ruimte aan kennis van vrijwilligers, burgerinitiatieven hoort daar zeker bij. Kunde vind ik zelf een mooie aanvulling. Maar ik hoop en denk dat de tekst voldoende ruimte laat om ook kunde er in te lezen.
Over een paar jaar moeten we het vast opnieuw opschrijven. Dus laten we elkaar blijven uitdagen om de juiste taal te vinden.
Met groet,
Machteld
Dag Anton,
Eens, niet doen wat we al doen. Jouw oproep past mooi bij het criterium 'Een structurele verandering beoogt in het functioneren van de erfgoedzorg '. Ik denk zelfs dat het meer moet zijn dan voorbeeldstellend of inspirerend. Ook een project dat ingediend kan worden bij een willekeurig fonds kan inspirerend zijn. Ik denk dat we met elkaar op zoek moeten naar initiatieven die zich al met hun doel en in hun opzet richten op het bewerkstelligen van een verandering in het functioneren van de erfgoedzorg, dus bv een oplossing zoekt voor een knelpunt dat is benoemd in de Uitvoeringsagenda. Het gaat om die doorwerking, de project-overstijgende doelstelling.
Met groet,
Machteld